Bánh gai Cao Bằng

Vào thời vua Lý Thái Tông, giặc Tống sang xâm lược nước ta, thủ lĩnh của người Cao Bằng là Nùng Trí Cao đã chỉ huy quân dân vùng biên ải đánh giặc. Đồng bào làm bánh gai cho các chiến binh đem theo làm lương khô ra trận. Bánh được xâu thành từng cặp để đeo bên người cho tiện cho nên người Tày, Nùng gọi là pẻng tải (bánh đeo).

Bánh gai Cao Bằng được làm từ các nguyên liệu tự nhiên, bao gồm:

– **Lá gai**: Loại lá đặc trưng, được phơi khô, xay nhuyễn để tạo màu xanh đen đặc trưng cho vỏ bánh.

– **Gạo nếp**: Chọn loại gạo nếp cái hoa vàng, thơm ngon.

– **Đỗ xanh**: Đỗ xanh đã đãi vỏ, hấp chín và xay nhuyễn.

– **Dừa**: Dừa nạo nhỏ.

– **Đường, mật mía**: Tạo vị ngọt cho bánh.

– **Lạc, mè**: Thêm vào nhân để tăng hương vị.

Quy trình chế biến

1. **Chuẩn bị lá gai**: Lá gai sau khi thu hoạch được phơi khô, sau đó xay nhuyễn thành bột.

2. **Chuẩn bị bột nếp**: Gạo nếp sau khi ngâm nước, xay thành bột mịn, trộn đều với bột lá gai, đường, mật mía.

3. **Chuẩn bị nhân**: Đỗ xanh đãi vỏ, hấp chín, xay nhuyễn trộn với dừa nạo, đường và lạc, mè.

4. **Gói bánh**: Lấy một lượng bột vừa đủ, cho nhân vào giữa, rồi gói lại bằng lá chuối đã rửa sạch và phơi khô.

5. **Hấp bánh**: Bánh sau khi gói xong được đặt vào nồi hấp chín.

Bánh gai Cao Bằng có màu xanh đen đặc trưng, hương vị ngọt bùi của đỗ xanh, dừa và lạc, mè hòa quyện với mùi thơm của lá gai. Vỏ bánh mềm dẻo, thơm ngon, không bị cứng hay nhão.

Trước kia, người Cao Bằng chỉ làm bánh gai vào dịp rằm tháng Bảy, lễ, Tết, để cúng tổ tiên, ông bà vừa ôn lại câu chuyện về những ngày hào hùng xưa kia. Từ nhiều năm nay, làm bánh gai trở thành sinh kế của biết bao hộ gia đình, trở thành một món quà dân dã, thường có bán tại các chợ. Trải qua nhiều thăng trầm, bánh gai vẫn giữ được phong vị riêng, thường được người dân mua làm quà biếu gửi đến phương xa.